about 20 hours ago
Riba 24 di mei, minister Geoffrey Wever, presidente di Kamer van Koophandel Gavril Mansur, Departamento di Asuntonan Economico, Comercio y Industria y representantenan di ministerio di salubridad a reuni cu sra. Ana Milena Cortazar representatante di Asociación Nacional de Empresarios de Colombia miho conoci como ANDI. ANDI ta un organisacion priva cu ta representa e
Riba 24 di mei, minister Geoffrey Wever, presidente di Kamer van Koophandel Gavril Mansur, Departamento di Asuntonan Economico, Comercio y Industria y representantenan di ministerio di salubridad a reuni cu sra. Ana Milena Cortazar representatante di Asociación Nacional de Empresarios de Colombia miho conoci como ANDI.
ANDI ta un organisacion priva cu ta representa e interes di e comerciante Colombiano y tin 1450 miembro. E contribucion di comerciantenan di ANDI na e economia di Colombia ta 50% di e GDP of producto interno bruto. Cu mas di 80 aña di existencia ANDI ta fungi como e bosero pa promove y defende interes di su miembro nan, facilitando negoshi y yuda resolve “bottle-necks” caminda por.
Desaroyo sostenibel of sostenibilidad ta importante pa ANDI como representante comerciantenan. Pa 2030 ley di Colombia ta exigi tur empresa cu ta activo na Colombia pa recicla minimo 30% di tur producto cu nan ta produci (bende) na Colombia, y ANDI ta un partner importante pa segura cu logra e meta aki. Pa 2050, e intencion ta pa Colombia su emision di CO2 ta “carbon-neutral”. Actualmente tin mas di 50 empresa cu ta forma parti di ANDI cu a compromete pa sea crea, exporta of uza hidrogeno como fuel. Riba e tereno di desaroyo sostenibel, ANDI tin 8 projecto piloto den ehecucion. Un di projectonan ta e projecto piloto na Bogota pa introduci busnan cu ta hasi uzo di hidrogeno.
“ANDI por ta un partner importante pa logra metanan comun entre Aruba y Colombia, y nos ta sumamente agradecido pa e reunion fructifero cu ta habri e caminda pa facilita mas comercia pa Aruba”, segun minister Geoffrey Wever. E oportunidadnan pa colabora hunto mester ser explora.
Minister Geoffrey Wever ya a concorda cu lo organisa reunionnan virtual hunto cu ANDI y gremionan comercial di Aruba pa asina por siña for di otro, sostene otro, y promove colaboracion pa futuro. Tambe lo plania virtual business match-making entre diverso companianan representa pa ANDI, pa haci miho uzo di e momentum genera por medio di e Trade Mission.
about 20 hours ago
“lo sigui lucha pa logra na haci e proyecto di hotel Secrets un realidad. Esaki ta nos compromiso cu Aruba y San Nicolas” Prome Minister Evelyn Wever-Croes a reuni cu señor Errol de Freitas di San Nicolas Business Association (SNBA) riba varios punto di desaroyo pa San Nicolas. Durante e reunion, señor de Freitas a
“lo sigui lucha pa logra na haci e proyecto di hotel Secrets un realidad. Esaki ta nos compromiso cu Aruba y San Nicolas”
Prome Minister Evelyn Wever-Croes a reuni cu señor Errol de Freitas di San Nicolas Business Association (SNBA) riba varios punto di desaroyo pa San Nicolas. Durante e reunion, señor de Freitas a expresa nan preocupacion pa cu e proyecto di hotel Secrets Baby Beach Aruba, cu mester a para un biaha mas. Prome Minister a indica cu Gobierno di Aruba ta comparti e mesun preocupacion y no ta di acuerdo cu e veredicto di hues y a apela e caso.
Pa Gabinete Wever-Croes II, desaroyo di San Nicolas ta un prioridad, y pesey ta traha duro pa logra yega na un solucion pa cu e proyecto aki. Prome Minister a indica cu pa Gobierno e proyecto aki ta uno di gran beneficio mirando cu e lo crea oportunidad laboral y un crecemento economico pa Aruba na San Nicolas. Tambe, Gobierno ta invertiendo hopi placa den embeyecemento di diferente area incluyendo Baby Beach y Rodgers Beach. Tur esakinan ta un muestra di e compromiso cu Gobierno tin cu Aruba pero tambe cu e habitantenan di San Nicolas.
Prome Minister ta pidi e comunidad di San Nicolas cu ta en espera di e proyecto aki pa tene un poco pasenshi mientras ta trata e caso aki den corte. “Nos ta convenci cu e tipo di desaroyo aki tin hopi potencial y oportunidad di crecemento pa Aruba y San Nicolas. Pa e motibo aki, lo sigui lucha pa logra na haci e proyecto di hotel Secrets un realidad. Esaki ta nos compromiso cu Aruba y San Nicolas” Prome Minister a expresa.
about 20 hours ago
Den nos edicion di e siman aki nos ta dedica atencion na e forma con nos ta aplica e formanan pa indica cifra y nan corespondiente palabra di indica nan lugar den e secuencia. Nos a bin riba e tema aki pasobra nos ta observa un fenomeno bastante comun cu regularidad unda ta papia di,
Den nos edicion di e siman aki nos ta dedica atencion na e forma con nos ta aplica e formanan pa indica cifra y nan corespondiente palabra di indica nan lugar den e secuencia. Nos a bin riba e tema aki pasobra nos ta observa un fenomeno bastante comun cu regularidad unda ta papia di, o ta skirbi “e di prome(r) pregunta cu mester contesta ta…”. Pakico no simplemente ‘e prome(r) pregunta? Esaki sin mas lo ta e forma corecto, pero con nos a yega na aplica e forma di indica e palabranan cu den Hulandes ta conoci como ‘telwoord’ y ‘rangtelwoord’; y na Spaño como’ número’ y ‘número ordinal’; na Ingles ‘number’ y ‘ordinal number’? E contesta ta den un splicacion di e forma con nos a yega na forma e serie di palabra cu ta representa e secuencia, segun nan lugar, di e cifranan cu nos conoce. Den e caso di e palabra ‘prome(r)’ esaki ta un rangtelwoord (número ordinal) y no mester e adicion di e palabra ‘di’ su dilanti, simplemente ‘e prome(r)’. Ora nos ta bisa ‘e di dos’ envez di ‘segundo’ anto ta corecto pa aplica e forma aki. Con realmente nos a yega na e forma particular aki di maneha nos ‘número’ y ‘número ordinal’ asina?
Aki ta surgi algo un poco curioso, pasobra banda di adopta e tradicion Portugues/Spaño, en todo caso pa e numbernan, di un te cien, mil, etc., nos por ripara cu pa e ‘rangtelwoord’ (numero ordinal na Spaño) nos no ta sigui e secuencia di e dos idiomanan aki. Nos ta usa esun unda ta cuminza: ‘prome(r)’ (primero, primeiro) pero envez di sigui cu ‘segundo’, tercero, etc., nos a introduci e forma di mantene e forma original di e ‘telwoord’ (numeral, número), pues: dos, tres, cuatro, formando e ‘rangtelwoord’ di e siguiente forma: ‘e di dos, e di tres, e di cuatro, etc. Nos no tin conocimento unda y ki tempo e solucion racional aki a surgi den nos idioma; suficiente pa sa cu e t’ey pa keda. Sigur cu esaki tin cierto similaridad cu loke nos ta haci cu nos verbonan, cu en principio ta mantene nan forma basico den tur tempo aplica, salvo algun verbo ‘iregular’ cu nos a trata recientemente. Un check cerca e idioma Criol di Guine Bissau, tambe cu origen den Portugues, ta duna nos e informacion cu den e idioma ey si nan ta sigui e forma Portugues di aplica e numero ordinal, similar cu na Spaño. Esey ta un indicacion cu probablemente e ta un elemento propio di nos idioma.
Banda di esaki, mester bisa cu den cierto caso nos ta aplica cierto numero ordinal for di Spaño/Portugues. Uso di ‘segundo’ ta masha comun, igualmente tercer y cuarto, sigur ora ta trata di terminologia hereda den cierto contexto. Ehemplo di esaki ta e terminologia di deporte di baseball, unda banda di e parti Ingles a adopta bastante di e terminologia usa den e paisnan di America Latino cu conoce baseball como deporte popular. Asina den e deporte aki, tambe na Aruba, nos ta papia di primera base, segunda base, tercera base, cuarto bate, etc. Ningun hende lo hinca den su cabez pa bay papia di ‘e di dos base, e di tres base’; esakinan ta expresion fiho adopta como tal. Nos conoce e forma di adopta aki por ehemplo den idioma legal/oficial: ‘un tercer(a) persona’ (derde persoon; third person). Tambe nos ta usa ‘un tercer parti’, ‘un cuarto parti’; tambe ‘dos tercera parti’, ‘tres cuarto parti’, etc. pa indica e fraccionnan di e un unidad. Tin mas expresion unda a conserva e forma original di Spaño: ‘a primera vista’; ‘primeramente’. Mas reciente tambe nos ta usa e termino ‘tercera edad’ unda obviamente papia di ‘ e di tres edad’ lo mustra un poco straño.
Un ultimo observacion tocante nos manera di conta: ta remarcable cu nos ta conta te cifra 10 pa despues cuminza di biaha ‘diesun, diesdos, diestres’, realmente den concordancia perfecto cu e sistema decimal cu mundo ta usa. E idiomanan di referencia ta conta te 12 (Hulandes, Ingles) y te 15 (Spaño, Portugues). Con nos a yega na esey lo ta obheto di un estudio pronto.
about 20 hours ago
Tin un discusion serio andando den sector di cuido di persona di edad entre e fundacion mas grandi di cuido y e mandatario responsable di e cartera concerni. Manera e ministro a indica den un reciente rueda di prensa, e asunto aki por resulta cu solamente perdedor. Esey lo ta indica cu e ta desea
Tin un discusion serio andando den sector di cuido di persona di edad entre e fundacion mas grandi di cuido y e mandatario responsable di e cartera concerni. Manera e ministro a indica den un reciente rueda di prensa, e asunto aki por resulta cu solamente perdedor. Esey lo ta indica cu e ta desea di resolve problema existente, pa logra e meta ey. E mandatario a presenta un lista di cinco punto clave cu e ta considera necesario pa atende e asunto. E puntonan ta: 1. Gobierno ta stipula maneho; 2. Gobierno ta scoge instancia pa ehecuta maneho; 3. Pa ehecuta maneho e instancia ta ricibi subsidio di Gobierno; 4. E instancia mester duna cuenta financiero na Gobierno mirando cu subsidio ta fondo publico; 5. Gobierno na su turno ta duna cuenta di fondo publico na Parlamento.
A primera vista e puntonan aki ta parce logico pa duna cuadro na e trabao conhunto. Sin embargo, hasta si ta acepta esaki pa por dialoga, no necesariamente tur e puntonan aki lo haya un aceptacion completo na mesa. Laga nos pasa den nan pa splica kico ta parce nos posible punto di discordia, y di diferencia di opinion hustifica.
Gobierno ta stipula maneho. Esey en general ta berdad, finalmente e mandatario concerni, mester stipula un maneho pa gobierno. Sin embargo, con bo ta yega na tur informacion necesario pa un bon maneho? Promer pensamento lo ta pa sinta na mesa cu e partidonan interesa, y esey na promer lugar ta e instancianan cu ta duna cuido den e sector aki. Si un gobierno ta desea di implementa un maneho cu no ta carga aprobacion, por lo menos parcialmente, di e actornan principal, gobierno ta haya su mes cu e problema cu e mes lo mester bay organiza su cuido pa anciano… E punto clave ta cu gobierno, en todo caso te awor, tabata kier exactamente evita esey, basa riba e pensamento cu e instancianan cu ta opera den e tereno aki lo por haci un mihor trabao cu gobierno mes lo haci. Esey no ta cambia nada na e punto di salida importante, y esey ta cu gobierno tin un responsabilidad pa percura pa cuido adecua pa su ciudadanonan di edad cu mester cuido. Si un gobierno no tin intencion di organiza henter e cuido su mes, anto ta necesario pa yega na un base comun cu e operadornan den e sector. Ningun partido por djis lanta di mesa bay y laga e asunto colga den aire. Pues e ponencia cu gobierno ta stipula maneho mester ser interpreta un poco mas amplio cu loke e ta aparenta aki.
Gobierno ta scoge instancia pa ehecuta maneho. Aki atrobe e ponencia por keda mal interpreta. Den hopi caso, e instancianan den e sector tabat’ey promer cu e ministro. No ta cuestion di tin un sector completamente nobo unda ta bay traha cu instancia cu ta acepta y ehecuta e maneho manera e ministro a stipula. Claro cu e lineanan general di maneho mester ta algo cu tur instancia den e sector mester por acepta, pero ta keda semper un cantidad di detaye menor unda tin diferencia di opinion, sin cu esaki mester conduci na un calamidad. En todo caso, si gobierno no ta crea instituto nobo pa ehecuta e maneho stipula al pie de la letra, anto e lo mester traha cu esun cu t’ey.
Subsidio di gobierno, algo indispensable, pero e tin dos banda. Pa haya subsidio, un instancia mester cumpli cu e condicionnan di e subsidio, loke ta encera entre otro maneho y reportahe tocante nan administracion di e fodonan ricibi. E punto aki a bin dilanti varios aña pasa caba, y ta mas cu obvio cu gobierno por stipula e manera con y ki ora ta desea di haya e cifranan presenta. Di otro banda, como cu gobierno tin e responsabilidad di percura pa cuido adecua, no por mira subsidio como un fabor, mas bien un acuerdo entre dos partido unda ambos ta bon consciente di nan responsabilidad. E sector no ta simplemente patrimonio di gobierno.
Esaki ta trece nos tambe riba e tereno mas strategico, algo cu mester atende di e mihor forma, mirando e desafionan nos dilanti. Por ehemplo, ta necesario pa planifica pa un futuro cu hopi mas anciano, unda mantene nan mas tanto posible fuera di internacion den un instituto specializa ta un meta importante. Nos tur por ta di acuerdo cu mantene hende di edad den un ambiente social mas ameno, preferiblemente cerca di nan famia, ta un meta comun importante. Esaki riba su mes lo bira un tarea pisa, mirando e estado di salud en general di nos poblacion y di nos hendenan di edad en particular. E mesun estado di salud malo ey lo impedi hopi hende di edad pa sigui traha o tuma cualkier actividad voluntario pa nan encargo, loke ta haci e meta di mantene hende di edad activo bastante dificil. Tambe nos por observa cu practicamente no tin mobilidad pa hende di edad cu no tin nan propio transporte, tambe pasobra e infrastructura no ta permiti esey. E imagen di Europa unda tur dia por mira un cantidad di anciano riba nan scoot mobile ta sali pa haci compra, traha o topa cu amigo y conocir, lo ta algo cu nos no ta bay mira aki. Ta bira bon cla anto cu e asunto aki no ta toca e cartera aki so, sino varios otro… Unda e trabao conhunto ta keda…?
about 20 hours ago
Par di dia pasa redaccion Di Bon Dia Aruba a ricibi informacion di habitante di Parkietenbos den cual nan a splica e preocupacion cu nan tin tocante nan bienestar di su comunidad, particularmente esnan cu ta biba cerca di Landfill Parkietenbos. Nan a informa cu nan a nota cu den e ultimo dianan ta coba
Par di dia pasa redaccion Di Bon Dia Aruba a ricibi informacion di habitante di Parkietenbos den cual nan a splica e preocupacion cu nan tin tocante nan bienestar di su comunidad, particularmente esnan cu ta biba cerca di Landfill Parkietenbos.
Nan a informa cu nan a nota cu den e ultimo dianan ta coba den e landfill y tin hopi polvo/mal holo y huma ta extende den e bario.
Nan a ricibi varios reporte di dolor di cabes severo, condicionnan respiratorio y nausea cu residentenan, incluyendo muchanan cu ta sufriendo particularmente durante e ultimo tres dia, na unda nan ta trata di documenta e magnitud di e problema aki.
Nan a pone autoridadnan al tanto tocante e situacion aki, specialmente minister di Naturalesa Ursell Arends, unda habitantenan a pidi na minister pa investiga debi cu tin varios mucha cu a bira malo y hendenan ta kehando di dolornan di cabes.
Nan tambe ta conseha pa reporta cualkier problema di salud na autoridadnan local di salud publico (DVG Aruba) y Ministerio di Salud Publico.
Na aña 2020, den luna di januari e portal di noticia local Noticiacla a publica un articulo cu e titulo “Gobierno ta bay investiga molester di habitantenan na Parkietenbos,” cual tabata bisa cu na e momento ey cu un keho oficial a drenta cerca y nan lo a cuminsa investiga.
Den keho entrega pa un famia cu ta biba den area aki tabata señala cu nan tabata sufri di molester di huma pa motibo di e dump na e momento ey, minister di Salud, Dangui Oduber a sigura esey den un conferencia di prensa.
“Basa riba esaki, no solamente nos ta bay check e keho aki cu a drenta, pero nos tin cu bay check tambe e salud di e habitantenan den henter e area aki, pa asina nos haya un bista kico ta e consecuencia y e efectonan cu tin di dump den e bisindario aki,” Oduber a bisa.
Mientras cu e mandatario a bisa cu ta bay investiga e dia ey, e no a specifica e periodo y ni tampoco ken tabata esnan encarga di haci esaki.
Te ainda habitantenan no sa si e investigacion ey a tuma luga, ni tampoco ki consecuencia y efectonan di e situacion aki por tin pa nan salud. Loke si ta berdad cu nan ta presentando molestianan di salud den e dianan aki.
Bon Dia Aruba a tuma contacto cu minister Arends tocante e situacion aki cu habitantenan ta experenciando, unda el a contesta cu “durante dia no tin operacion di e incinerator. Dump tampoco ta na candela. Dus a pidi departamento pa monitor pa wak kico por ta e molester cu ta afectando e habitante y bario,” Minister a contesta.
Potret di dump cortesia di Facebook Habitante Parkietenbos y esun di incinerator ta di minister Arends cu a manda na redactor e dia di ayera indicando cu incinerator no tabata cendi ayera.