Bondia Aruba

news_item
Click to read more

Cas Blanco ta bisa cu atake contra boto den Caribe tabata legal

1 day ago

(AP) — Cas Blanco a bisa dialuna cu un almirante di Marina a actua “dentro di su autoridad y di ley” na momento cu el a duna ordo pa un di dos atake di siguimento contra un supuesto boto di droga den Lama Caribe den un operacion militar Mericano na september, cu a cay bao

www.bondia.com
news item

Cas Blanco ta bisa cu atake contra boto den Caribe tabata legal

1 day ago

(AP) — Cas Blanco a bisa dialuna cu un almirante di Marina a actua “dentro di su autoridad y di ley” na momento cu el a duna ordo pa un di dos atake di siguimento contra un supuesto boto di droga den Lama Caribe den un operacion militar Mericano na september, cu a cay bao scrutinio bipartisano.

Secretario di Prensa di Cas Blanco, Karoline Leavitt a ofrece e hustificacion pa e atake dia 2 di september despues cu legisladornan di ambos partido diadomingo a anuncia sosten pa revisionnan congresional di atakenan di ehercito Mericano contra botonan sospecha di contrabanda di droga den Caribe y oriente di Ocean Pacifico. E legisladornan a cita un rapport publica cu Secretario di Guera, Pete Hegseth a emiti un ordo pa un di dos atake cu a mata sobrevivientenan abordo di e boto den e incidente na september.

Den su comentarionan na reporteronan, Leavitt no a disputa un reportahe di Washington Post cu tabatin sobrevivientenan di e atake inicial den e incidente. Su splicacion a yega despues cu un dia prome, presidente Donald Trump a bisa cu e “no lo tabata kier esey – no un di dos atake” ora a puntr’e tocante e incidente.

“Secretario Hegseth a autorisa almirante Bradley to haci e atake kinetico aki,” Leavitt a bisa, referiendo na vice-almirante di Marina Mericano, Frank Bradley, kende e tempo ey tabata comandante di Comando di Operacion Special Conhunto. “Almirante Bradley a traha bon dentro di su autoridad y di ley, dirigiendo e acercamento pa sigura cu e boto a keda destrui y cu a elimina e menasa contra Merca.”

E legisladornan a bisa cu nan no sa si e reportahe den e Post siman pasa tabata berdad, y algun Republicano tabata skeptico. Toch nan a bisa cu reportahenan di ataca sobreviviente di un atake inicial cu misil ta presenta preocupacion legal serio y ta hustifica mas scrutinio.

Cas Blanco a duna comentario despues cu Trump diadomingo a defende Hegseth vigorosamente. “Pete a bisa cu e no a duna ordo pa morto di e dos homber ey,” Trump a bisa, y a agrega, “y ami ta ker’e.”

Leavitt a bisa cu Hegseth a papia cu miembronan di Congreso kende por a expresa algun preocupacion tocante e reportahenan durante weekend.

Gen. Dan Caine, cabesante di Joint Chiefs of Staff, tambe a papia durante weekend cu e cuatro legislador bipartisano liderando e Comitenan di Servicio Arma den Senado y Congreso. El a reitera su “confiansa den e comandantenan experiencia na cada echelon,” oficina di Caine a bisa den un declaracion.

E declaracion a agrega cu e yamado a enfoca riba “atende e intencion y legalidad di misionnan pa interumpi rednan di trafico ilicito cu ta menasa e seguridad y stabilidad di Hemisferio Occidental.”

E administracion Mericano ta bisa cu e atakenan ta dirigi contra cartelnan di droga, algun di cual ta bisa ta controla pa presidente Venezolano, Nicolas Maduro. Trump tambe ta evaluando si ta bay ehecuta atake contra Venezuela continental.

Diadomingo, Trump a confirma cu el a papia recientemente riba telefon cu Maduro, pero a nenga di duna detaye di e combersacion.

Papiando cu sostenedornan na Caracas dialuna, Maduro a bisa cu presion di Merca a “test” e pais, pero Venezolanonan ta cla “pa defend’e y lider’e na e caminda pa paz.”

“Nos a biba den 22 siman di agresion cu por keda describi solamente como terorismo psicologico,” Maduro a bisa.

E atake na september tabata un den un serie ehecuta pa ehercito Mericano den Lama Caribe y oriente di Ocean Pacifico mientras Trump a duna ordo pa un despliegue di un flota di barco di guera cerca di Venezuela, incluyendo e carrier di avion mas grandi di Merca.

Mas cu 80 persona a muri den e atakenan contra boto chikito cu administracion di Trump ta alega ta contrabandiando narcotico pa cartelnan di droga.

Rodriguez, e negociador principal di Maduro, a bisa cu un grupo di legislador ta bay bin hunto pa investiga “e eventonan serio cu a conduci na e asesinato di Venezolanonan den awa di Lama Caribe.”

 

news_item
Click to read more

Corsou: Cooper ta desafia orden di corte den caso Zakito

1 day ago

Causando preocupacion tocante estado di derecho y derecho di ciudadanonan (CuraçaoChronicle) – Minister di Trafico, Transport y Plan Urbano Charles Cooper un biaha mas a declara e peticion pa aplicacion entrega pa Movimentu Save Zakito inadmisibel – un decision cu ta contradeci un decision di corte cla dia 4 di november, y ta trece dilanti

www.bondia.com
news item

Corsou: Cooper ta desafia orden di corte den caso Zakito

1 day ago

Causando preocupacion tocante estado di derecho y derecho di ciudadanonan

(CuraçaoChronicle) – Minister di Trafico, Transport y Plan Urbano Charles Cooper un biaha mas a declara e peticion pa aplicacion entrega pa Movimentu Save Zakito inadmisibel – un decision cu ta contradeci un decision di corte cla dia 4 di november, y ta trece dilanti alarme serio tocante e gobierno su compromiso pa gobernacion legal y transparente.

Corte a ordena e minister trata e grupo di comunidad como un stakeholder legitimo den e disputa di Zakito y emiti un decision substantivo dentro di 1 luna tocante e supuesto violacionnan na e sitio di desaroyo. E violacionnan aki ta inclui acceso na lama blokia y actividadnan di construccion cu e residentenan y piscadornan ta argumenta no ta cumpli cu e rekisitonan legal.

Na luga di cumpli, e minister su carta di 25 di november ta usa e mesun linea legal – e definicion di stakeholder – pa rechasa e peticion atrobe, efectivamente blokiando un evaluacion subsantivo di e supuesto violacionnan.

Expertonan legal a nota cu esaki no ta un mal comprension, sino un negacion delibera di cumpli cu un orden hudicial.

“Esaki ta un paso profundamente preocupante cu ta debilita e fundeshi di legalidad administrativo,” un specialista di ley administrativo a comenta, notando cu conducta di e tipo aki ta practicamente detournement de procedure – e mal uso di procedura pa evita responsabilidad substantivo.

 

news_item
Click to read more

Parlamentario Rocco Tjon (MEP): Fraccion di MEP a solicita un “vragenuur” urgente tocante biahe den Jet Priva di Minister Gerlien Croes

1 day ago

Parlamentario Rocco Tjon, den nomber di Fraccion MEP, a solicita dialuna 1 di december oficialmente un “vragenuur” urgente na Presidente di Staten tocante e biahe controversial den jet priva di Minister Gerlien Croes (Futuro). Den un entrevista, Minister Gerlien Croes a declara cu ta e mes a paga e biahe aki, pero te awe e

www.bondia.com
news item

Parlamentario Rocco Tjon (MEP): Fraccion di MEP a solicita un “vragenuur” urgente tocante biahe den Jet Priva di Minister Gerlien Croes

1 day ago

Parlamentario Rocco Tjon, den nomber di Fraccion MEP, a solicita dialuna 1 di december oficialmente un “vragenuur” urgente na Presidente di Staten tocante e biahe controversial den jet priva di Minister Gerlien Croes (Futuro).

Den un entrevista, Minister Gerlien Croes a declara cu ta e mes a paga e biahe aki, pero te awe e no a entrega ningun prueba cu ta demostra esaki, parlamentario Tjon a bisa den un comunicado di prensa.

“E falta di transparencia aki ta kibrando confiansa den gobierno y ta pone integridad di nos sistema na peliger. P’esey e a manda 36 pregunta por escrito pa Minister duna claridad al respecto. Segun Tjon, situacion aki ta hopi serio y Staten mester pidi responsabilisacion na e Minister mes ora. “Aruba a traha hopi aña pa establece bon gobernacion. Y ta e tipo di comportamento aki di Minister Gerlien Croes ta pone tur esfuerso na peliger. E minister mester duna transparencia total aworaki mes.”

Si Minister Gerlien Croes no tin nada di sconde, e ora e lo mester por entrega tur documento sin ningun problema y aclaria e situacion aki ‘once and for all’, e comunicado ta finalisa.

Nota di redaccion: E articulo aki ta opinion di e autor y no ta representa opinion di Bon Dia Aruba.

news_item
Click to read more

Parlamentario Dangui Oduber (MEP): Sla di prijs ta continua: Banco Central ta adverti cu inflacion den 2025 y 2026 lo ta mas halto!

1 day ago

“Mas dia pasa mas ta bira obvio cu e gobierno di Avp-Futuro a gaña tur hende, manipula tur hende y tuma tur hende haci,” Parlamentario Dangui Oduber (MEP) a skirbi den un comunicado di prensa. Ambos partido tanto AVP como Futuro a hiba un campaña cu nan lo mehora poder di compra, reduci costo di

www.bondia.com
news item

Parlamentario Dangui Oduber (MEP): Sla di prijs ta continua: Banco Central ta adverti cu inflacion den 2025 y 2026 lo ta mas halto!

1 day ago

“Mas dia pasa mas ta bira obvio cu e gobierno di Avp-Futuro a gaña tur hende, manipula tur hende y tuma tur hende haci,” Parlamentario Dangui Oduber (MEP) a skirbi den un comunicado di prensa.

Ambos partido tanto AVP como Futuro a hiba un campaña cu nan lo mehora poder di compra, reduci costo di bida, percura pa no tin inflacion y percura pa tur prijs na Aruba baha. Geoffrey Wever te hasta a bisa cu frigidiarenan na Aruba ta bashi y cu partido Futuro lo percura pa yena e frigidiarenan back. Awe despues di 9 luna di gobernacion e realidad ta otro. Awe tin inflacion, no tin caminda mas pa pueblo sconde pa sla di prijs di Geoffrey Wever y gabinete Avp-Futuro. Prijs di coriente NO a baha, prijs di awa NO a baha, prijs di gas a subi danki na Geoffrey Wever y prijs di comestible ta mas halto cu nunca y poder di compra ta keda bay atras drasticamente.

No ta nos ta bisa esaki sino esaki a wordo confirma pa banco central por medio di un survey cu a wordo haci pa nan. Nada menos cu 88% di consumidornan Arubano ta bisa cu nan por cumpra menos cu seis luna pasa. Esaki ta sali for di e ultimo Consumer Confidence Survey di Banco Central di Aruba (CBA) pa e segundo kwartaal di 2025. No solamente Banco central su survey a confirma esaki sino Oficina Central di Estadistica (CBS) tambe a indica cu den luna di September 2025 e poder di compra a bay drasticamente atras compara cu aña pasa September 2024.

E encuesta di banco central y e rapport di Oficina Central di Estadistica ta confirma loke nos a bin ta bisando. E situacion na Aruba no a bira mihor despues di gabinete Avp-Futuro sino a bira pio. Poder di compra a bay atras, Aruba a bira mas caro y e nivel di pobresa a bira mas grandi. Specialmente famianan y personanan cu entrada abou ta sinti e presion cada bes mas fuerte. Esaki ta wordo causa pa un aumento explosivo di prijsnan di comestiblenan, netamente loke nos ta bin ta señalando pa varios luna. Anto esaki ta un gobierno cu a priminti cu nan lo mehora poder di compra y costo di bida lo baha. Mientras pueblo ta warda pa alivio ministernan ta fiesta, ta biaha na monton, otro ta te hasta biaha den jet priva y ta sigui derocha placa di pueblo.

Minister Geoffrey Wever a bisa cu e ta traha riba un ‘’koopkrachtmodel” pa mehora e poder di compra pero pueblo si no tin pasenshi mas pa warda ki dia e modelo aki lo keda cla. Tur dia pueblo ta sinti efectonan di prijsnan na Aruba. Tarifa di awa no a baha, tarifa di coriente no a baha, prijs di gasolin NO a baha, prijs di diesel no a baha y no papia mes di prijsnan den supermercadonan.

Si tanto AVP como Futuro a bisa durante eleccion cu Aruba tawata caro, awor e situacion a bira pio! E pregunta ta keda: Kico nan ta bay haci pa alivia pueblo?

Nota di redaccion: E articulo aki ta opinion di e autor y no ta representa opinion di Bon Dia Aruba.

news_item
Click to read more

Aboli Canasta Basico… Un bon idea…?

1 day ago

Kico fayecimento na cierto edad, posiblemente ‘prematuro’, tin di haci cu supuesto ‘inutilidad’ di Canasta Basico, pa cual ta recomenda su abolicion? Mas cu talvez bo lo pensa; esey nos lo splica den e Editorial aki. Tur dos tin cierto relacion cu nos estilo di bida, con saludable of no esaki ta y kico por/ta

www.bondia.com
news item

Aboli Canasta Basico… Un bon idea…?

1 day ago

Kico fayecimento na cierto edad, posiblemente ‘prematuro’, tin di haci cu supuesto ‘inutilidad’ di Canasta Basico, pa cual ta recomenda su abolicion? Mas cu talvez bo lo pensa; esey nos lo splica den e Editorial aki. Tur dos tin cierto relacion cu nos estilo di bida, con saludable of no esaki ta y kico por/ta haci pa mehora esey?

Pa cuminza e preocupacion di e organisacion pa adulto mayor OPPA, encuanto e mortalidad aumenta den e grupo di edad cu no ta den e categoria di edad cu tin e averahe di expectativa di bida general, cu ta 74,1 aña pa hende homber y 80,3 aña pa hende muher. Pa bon comprension, esaki ta e averahe di edad na nacemento, no expectativa na edad avanza. E ta un averahe hustamente pasobra hende ta muri na tur diferente edad, di baby te na anciano di 100+. Ora bo tin cierto edad, digamos 70 aña, bo no por conclui, por ehemplo como homber, cu bo “tin cuatro mas pa bay”. Esey ta depende totalmente di e situacion y condicion individual di cada persona. Ademas por calcula un expectativa promedio di bida di hende cu a yega na determinado edad; pero esey lo ta pa otro dia.

En todo caso, con splica e aumento constata den fayecimento di hende di edad di 60-69 aña? Aki tin varios factor cu por ta involucra, cu ta haci dificil pa saca conclusion sin haci mas investigacion. Tambe un cierto cambio den cifra por ta un variacion estadistico cu a lo largo den curso di tanto aña, no ta haci tanto diferencia.

Di otro banda, por ta cu nos ta cuminza haya e efecto di aumento di enfermedad cronico, por ehemplo bao influencia di condicion general manera obesidad, cu dado momento ta cuminza causa mortalidad aumenta na edad mas abao. Loke ta sostene e pensamento aki ta e fenomeno constata varios aña pasa caba, e presencia di factor manera obesidad y diabetes cerca hende di edad mas abao, hasta den nos hubentud. Esaki por causa cu complicacion den enfermedad cronico na un edad mas abao caba por cuminza causa morto. Nos no ta core saca conclusion aki; loke mester ta investigacion serio cu e instancianan autoriza y capacita mester haci.

Di cualkier manera por constata cu nos situacion general di nutricion ta malo, di pesimo calidad, cu na varios otro pais a conduci na loke nos tambe tin, cu un incidencia halto di cancer y problema cardiaco. Por observa aki tambe cu e organizacion menciona ta pone mas enfasis riba cuido medico, pero esey sigur na edad halto, ta cuido curativo na un instante hopi laat; mester cuminza cu un estilo di bida mas saludable cerca nos mucha y hobennan.

E otro banda di e mesun asunto nos ta topa algun pagina mas atras den nos mesun edicion di ayera. E autoridad encarga cu supervision di competencia husto (Aruba Free Trade Agency; AFTA) ta conclui di nan unvestigacion encuanto prijs relativamente halto pa alimento y producto di promer necesidad, cu e ley di Canasta Basico no ta funciona bon y no ta contribui na competencia comercial, y hasta por stroba esaki. E conclusion aki di un banda no ta sorprende nos. E canasta basico ordena pa ley ta cubri un cantidad limita di producto di promer necesidad y por lo demas ta laga mercado liber dicidi prijs. Cu esey no tin hopi efecto riba e cantidad grandi di producto disponible, unda cada comerciante por dicidi pa su mes ki prijs e ta pone, ta di compende. Pero esey tampoco ta e obhetivo di e ley aki; e meta principal ta pa duna esnan di menos recurso un paquete di producto basico na un prijs mas abao posible. Loke ta dificil pa comprende, sigur si no tin un splicacion mas amplio di banda di AFTA, cu un segmento asina limita lo ta stroba mercado y cu, si acaso aboli e ley aki, anto di mes mercado liber lo percura pa…, prijs mas faborable? Lo ta bon si nos por haya siquiera un indicacion di e autoridad ta con esaki lo mester tuma lugar den un mercado, unda nan mes ta constata cu tin poco competencia, entre otro pasobra tin relativamente poco importacion paralelo, cu e consecuencia cu e importador ta esun cu ta stipula pa un gran parti e prijs di e producto importa. Si hustamente pa e productonan di promer necesidad ta constata cu ta existi un situacion di mercado ‘oligopolistico’ (termino usa pa AFTA), cuanto diferencia e abolicion di e canasta basico ta bay haci, si mayoria di e productonan di e canasta ta bin di e mesun grupo ‘oligopolistico’ aki? Nan ta bay baha prijs pa duna nan rebendedor mas espacio pa competi cu otro den e mercado limita cu nos tin? Pasobra nan no tin incentivo pa baha prijs, si nan ta e importador unico…

Por ultimo, algun consideracion pakico NO aboli e Canasta. Den e temponan dificil aki tin un gran cantidad di famia cu ta resta un pida luna ora placa caba. Pa esun cu mester, e ta un ayudo. Ademas, por observa cu e Canasta, compara cu varios aña pasa, ta garantiza prijs razonable pa cierto producto basico, manera berdura congela. Den ausencia di medida pa regula prijs di berdura fresco, esaki ta ‘second best’ pa acceso na berdura na prijs razonable. Nos ta mantene nos critica cu e productonan selecciona mester ta mas orienta riba salud, pero aboli no ta aporta nada na mehora salud en general, y nada na mehora competencia comercial tampoco, si esey ta e obhetivo.