Maandag werd een Amerikaans vliegdekschip van de Navy gesignaleerd in de omgeving van Aruba en Curaçao. Volgens het militaire nieuwsmedium Defence Blog hing dit samen met een patrouillevlucht langs de kust van Venezuela die diezelfde dag werd uitgevoerd. Volgens het medium is dit een teken dat het vliegdekschip USS Gerald R. Ford in actieve operatie is gegaan.

Dit schip — het grootste oorlogsschip van het Pentagon — arriveerde afgelopen week in het Caribisch gebied en sloot zich aan bij andere marineschepen op een basis in Puerto Rico, waarmee het de grootste Amerikaanse aanwezigheid in de regio markeert sinds de invasie van Panama in 1989.

Volgens de berichtgeving bestond de patrouille-eenheid uit een E-2D Hawkeye en meerdere F/A-18E/F Super Hornet gevechtsbommenwerpers.

Lokale bewoners droegen eveneens bij aan de waarnemingen. Zo publiceerde een Facebook-gebruiker een livestream waarin hij via Flightradar24.com het luchtruim in de gaten hield, vanaf ongeveer 18.00 uur ’s avonds. Beelden bevestigden dat verschillende toestellen met de labels van de RHINO-serie (F/A-18E/F Super Hornet ) en TRACER-serie (E-2D Hawkeye ) opereerden boven internationale wateren ten noorden van Venezuela. Volgens de beelden vlogen de toestellen herhaaldelijke routes die passen bij maritieme patrouille-activiteiten.

De patrouille begon boven de ABC-eilanden, in de omgeving van de Venezolaanse eilanden Gran Roque en Isla La Tortuga, en strekte zich uit tot Trinidad en Tobago. Even later werden twee Super Hornets gesignaleerd ten noorden van Aruba, op bijna 8 kilometer hoogte. Volgens de gebruiker vloog een derde Super Hornet eveneens op ongeveer dezelfde hoogte.

Op het moment van de waarnemingen werd uitgelegd dat vijf toestellen zichtbaar waren in het gebied. Wel benadrukte de gebruiker dat dit niet betekent dat er niet méér vliegtuigen actief waren in het Caribisch gebied; de vijf zichtbare toestellen hadden simpelweg hun transponders aan staan.

Volgens Defence Blog werden de patrouillemissies tot nu toe uitgevoerd door luchtmachteenheden van het Amerikaanse Marine Corps, waarbij F-35B Lightning II -toestellen opereerden vanuit de basis in Puerto Rico. De verschijning van de Super Hornets en de E-2D Hawkeye wijst erop dat het nieuwste vliegdekschip van de Amerikaanse marine nu volledig is ingezet.

Deze week heeft de Curaçaose burgerluchtvaartautoriteit (CCAA) een internationale luchtvaartwaarschuwing (NOTAM) uitgegeven nadat meerdere ongeïdentificeerde vliegtuigen waren gedetecteerd in het luchtruim rond Aruba, Bonaire en Curaçao. De waarschuwing dringt er bij alle luchtvaartmaatschappijen en piloten op aan uiterste voorzichtigheid te betrachten bij vluchten van en naar de ABC-eilanden. Ook de Directie Luchtvaart van Aruba bracht een verklaring naar buiten waarin werd benadrukt dat er vooralsnog geen aanwijzingen zijn dat het vliegverkeer van of naar Aruba direct wordt beïnvloed. Het luchtruim blijft nauwlettend gemonitord en indien nodig zullen passende maatregelen worden genomen, aldus de mededeling.

Vorige week werd gemeld dat de politie, na een langdurig onderzoek naar een drugszaak, twee invallen heeft uitgevoerd. Daarbij werd één verdachte aangehouden. Maandag werd bekend dat de aangehouden persoon een medewerker van de Douane is.

Direct na de eerste aanhouding weigerde het Openbaar Ministerie nadere informatie te verstrekken, omdat het onderzoek nog gaande is. Wel sluit het OM niet uit dat er meer aanhoudingen zullen volgen in verband met deze zaak.

Wat maandag wél duidelijk werd, is dat de verdachte, een ambtenaar werkzaam bij de Douane, al geschorst was omdat hij werd verdacht van misbruik van zijn functie om bepaalde onregelmatigheden mogelijk te maken. Vrijdag is hij uiteindelijk aangehouden in verband met de drugszaak, al zijn er nog weinig details openbaar gemaakt.

Tijdens de actie van vrijdag deden de justitiële autoriteiten een inval in een woning en in het kantoor van een bedrijf aan de Saba Liber. Naast de aanhouding heeft de politie ook verschillende relevante materialen in beslag genomen voor het onderzoek.

(CuraçaoChronicle) – Merca pronto lo cuminsa tuma accion contra traficantenan di droga Venezolano riba tera, no solamente riba lama.

Presidente Mericano Donald Trump a anuncia diahuebs cu trafico maritimo a “stop grandemente,” causando un cambia na detene e traficantenan dentro di Venezuela su teritorio.

E anuncio ta bini despues di varios luna di operacionnan Mericano contra barconan cerca di e costa Venezolano, cual Washington ta identifica como barconan di trafico di droga. E operacionnan aki ta involucra unidadnan naval y vigilancia aereo cerca di e costa Caribense, incluyendo awanan den parti nort di Venezuela – cerca di Corsou.

Merca ta consistentemente aumentando su presencia militar rond di Venezuela. Un di e desplieguenan mas notable ta un barco yama un ‘aircraft carrier’ cu a manda e region como parti di un strategia mas amplio pa presiona presidente Venezolano Nicolas Maduro.

Despues di actividad Mericano aumenta den Caribe, e dinamica di seguridad regional ta cambiando, particularmente pa e islanan ABC. Corsou y Aruba hopi biaha ta den e ruta di trafico entre Venezuela y Caribe, cual ta haci desaroyo den e tension entre Merca cu Venezuela specialmente relevante.

Trump a declara cu e meta principal ta di aplica suficiente presion cu lo obliga Maduro su renuncia sin tin cu lansa un invasion militar. Segun Trump, expande operacionnan riba tera lo ta mas efectivo cu solamente tuma accion contra e traficantenan maritimo.

E escalacion di medidanan Mericano ta yega na un momento di friccion renoba alrededor di Venezuela.

Pa Corsou, e cambio por resulta den:

Monitoreo maritimo mas estricto

Cooperacion aumenta entre forsanan Mericano y Warda Costa di Caribe Hulandes

Alerta aumenta pa autoridadnan di frontera

Posible impacto diplomatico den e region

Autoridadnan local y agencianan di seguridad na Corsou ta monitor e situacion di cerca, mirando e isla su proximidad na Venezuela y su rol strategico den seguridad regional.

Den nos edicion aki di nos column semanal tocante nos idioma Papiamento, nos ta bolbe na un tema publica anteriormente, pa amplia loke na e momento ey nos a logra analiza. Den nos edicion di 27 di december 2024 nos a trata e tema di e uso di e ‘over’ Hulandes na lugar di e equivalente Spaño cu ta semper e promer escogencia ora nos ta busca palabra; den e caso aki e ‘tocante’ o ‘encuanto’. Den un frase pa mayor claridad: “Nan a bin consulta nos tocante un posible cooperacion, pero e no a resulta.” Nos no ta keda straña di topa e mesun frase aki awe: “Nan a bin consulta nos over di un posible cooperacion, pero e no a resulta.” Den e articulo menciona a duna varios ehemplo di e custumber aki di usa pronombre Hulandes, o Ingles, na lugar di esun original hereda di Spaño. Pero loke nos no a ripara na e momento ey cu tin un tendencia andando unda bo por mira un cambio di e uso di e ‘over’ Hulandes pa e ‘riba’ di Papiamento mes, un señal cu muy probablemente e tendencia di usa preferiblemente un palabra di origen Latino o di Papiamento mes, ta keda domina. Lo no straña nos tampoco anto pa mira e frase presenta anteriormente den e siguiente forma: “Nan a bin consulta nos riba un posible cooperacion, pero e no a resulta.” Asina tambe nos ta topa cu frase manera: “ A yama reunion pa por tuma un decision riba e asunto.” Otro: “Nan a entrega finalmente nan conseho riba e proposicion haci.” E ultimo aki ta un caso unda na Hulandes e por ta “het advies op het voorstel” o tambe “het advies over het voorstel”. Tur e ehemplonanaki ta trata di busca un equivalente di e ‘over’ y e ‘op’ Hulandes. E ‘riba’por ta e alternativa pa e ‘on’ Ingles tambe, pero pa no complica cos demasiado, aki nos ta limita nos mes na e ‘op’ y ‘over’ Hulandes.

Importante pa indica cu nos no ta duna un opinion tocante e desaroyonan aki; pueblo ta papia y nos no ta ‘polis linguistico’. Ademas nos por observa cu e tipo di desaroyo aki ta tuma lugar den otro idioma tambe. Asina nos por topa den un spellcheck Hulandes cu e uso di un palabra cu e sistema ta marca como ‘no incorecto’ pero si inusual; mas tanto pasobra ta trata di un palabra o concepto cu awendia a haya otro formulacion mas moderno. Nos por interpreta e fenomeno aki den nos Papiamento tambe como un asunto di nan papel a traves di tempo, pero cu e observacion cu den un Papiamento mas formal e uso di por ehemplo ‘encuanto’ y ‘tocante’ ta keda un realidad, cu de paso nos tambe ta practica.

Pa conclui, otro tema cu nos a trata anteriormente, pero unda cu regularidad nos ta mira uso incorecto y tambe uso en principio corecto, pero menos usual. Ta trata di e uso di ‘na’ y ‘den’ banda di otro, unda den cierto caso mester ta un di nan dos y otro unda por usa ambos. E diferencia tin ora ta dificil pa detecta, pero basicamente e ‘na’ ta indica algo mas general, mientras cu e ‘den’ ta pa localiza mas exactamente loke kier bisa. Un ehemplo: “E sospechoso a yega na prison pa sinta su castigo.” Y: “El a drenta den prison pa cuminza sinta su castigo.” Otro: “ E homber tabatin un herida grandi na su pia.” Pero: “E herida tabata di un bala den su pia.” Aki ta trata di señala mas exacto kico e situacion ta. Un ehemplo cu nos por mira regularmente ta e diferencia entre ‘na un aña’ y ‘den un aña’. Ehemplo: “Na aña 2024 inflacion a dal pisa.” Pero: “Den cada aña di e decada ey nos por mira e fenomeno di menos nacemento.” Un ehemplo unda tur dos variante ta bon: “Ora mester yega na decision, mester tuma na/den consideracion tur aspecto relevante.”

Por ultimo, un eror cu nos ta mira regularmente: “ Huez a sentencia e sospechoso cu 10 aña den prison.” Corecto ta: “Huez a sentencia e sospechoso na 10 aña di prison.”